Search for: [Content = "Najwcześniejsza, podstawowa, a przez kilkadziesiąt lat jedyna seria ksiąg kancelarii królewskiej, stąd przyjęło się na jej określenie używać tytułu całego zespołu \- Metryka Koronna.Do ksiąg tej serii wpisywano treść wystawianych przez kancelarię królewską dokumentów w całości, pomijając jedynie lub skracając części protokołu \(intytulację i publikację\) i eschatokołu \(korroborację, datację i ewentualnie formułę świadków oraz inne formuły końcowe typu datum per manus i relację\), w nielicznych przypadkach wpisywano do ksiąg tylko regest wystawionego dokumentu \- miało to miejsce przy wnoszeniu do ksiąg kilku naraz dokumentów o zbliżonej treści i identycznym formularzu.W swym założeniu Księgi Wpisów były przeznaczone do pozostawiania w nich wystawionych przez kancelarię królewską dokumentów. Badania przeprowadzone dla XV w. wykazały, że około połowa dokumentów królewskich opuszczała kancelarię bez pozostawienia śladu w Księgach Wpisu. Nie przeprowadzono szczegółowych badań w tym zakresie dla czasów późniejszych, lecz istnieją podstawy, by sądzić, że również w latach następnych nie wszystkie dokumenty wpisywano do ksiąg, choć prawdopodobnie liczba pominiętych dokumentów zmalała.Listy królewskie nie były zasadniczo do Ksiąg Wpisów wnoszone.Zawartość treściowa Ksiąg Wpisów pokrywa się z zakresem kompetencji kancelarii królewskiej. Są to wpisy nadań królewskich wszelkiego rodzaju lub ich potwierdzeń, nominacji na urzędy, potwierdzeń transakcji dokonanych pomiędzy szlachtą \(sprzedaż i zamiana dóbr, zabezpieczenie posagu, zobowiązania dłużne\). Mniej liczne z natury rzeczy są wpisy o charakterze ogólnopaństwowym \(zwołania sejmów i sejmików, uchwały sejmowe, ogłoszenia wici\). Od końca w. XVI liczba transakcji szlachty zeznanych przed aktami Metryki wzrasta. Występuje od tego czasu rozróżnienie terminologiczne\: wpisy nadań królewskich i ich potwierdzeń określa się jako \"regestrum privilegiorum\", natomiast wpisy zeznań i zapisów osób prywatnych \- jako \"regestrum inscriptionum et recognitionum\".W XVII i XVIII w. te właśnie zapisy i zeznania prywatne stanowią przeważającą zawartość treściową tej serii, zwłaszcza są one liczne w księgach prowadzonych przez podkanclerzego.Zasadniczy podział Ksiąg Wpisów, występujący przez cały okres ich istnienia polega na wyodrębnieniu wpisów dokumentów wystawionych z relacją kanclerza od tych, które noszą relację podkanclerzego. Pierwsze z nich tworzą księgi kanclerskie \(kancelarii większej\), drugie \- księgi podkanclerskie \(kancelarii mniejszej\). Jest to podział czysto formalny, nie pociągający rozdziału kompetencji. Ten sam zakres spraw załatwiały obie kancelarie królewskie, ten sam więc rodzaj wpisów zawierają tak księgi kanclerskie, jak i podkanclerskie. Mimo tego podziału na dwie kancelarie, w niektórych okresach \(XV w. oraz druga poł. XVII \- pierwsza poł. XVIII w.\) część ksiąg była prowadzona wspólnie przez obu szefów kancelarii królewskiej.W drugiej poł. XV w. i w pierwszej poł. XVI w. występują sporadycznie księgi lub składki w księgach prowadzone przez wielkiego sekretarza. Zdarzało się to w czasie gdy zastępował on szefów kancelarii.Posiadamy obecnie 72 księgi kanclerskie z lat 1447\-1688, 102 księgi podkanclerskie z lat 1449\-1681 oraz 7 ksiąg całkowicie lub częściowo prowadzonych przez wielkiego sekretarza z lat 1479, 1483, 1502\-1503, 1533\-1536, 1562, ponadto 21 ksiąg wspólnych kanclerza i podkanclerzego z lat 1471\-1492, 1683\-1774."]
